Şeker tatlıdır, ancak fazla tüketimi sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Meyveler, sebzeler, süt ürünleri ve tahıllar gibi tam gıdalar doğal şekerler içerir ve vücut bu karbonhidratları yavaşça sindirir. Bu sayede hücreleriniz sürekli enerji alır. Ancak, paketlenmiş gıdalarda bulunan ilave şekerlere vücudun ihtiyacı yoktur ve aşırı tüketimi çeşitli sağlık sorunlarına yol açar.
American Heart Association, kadınların günlük ilave şeker tüketimini 25 gram (6 çay kaşığı), erkeklerin ise 36 gram (9 çay kaşığı) ile sınırlandırmasını öneriyor. Ancak ortalama bir Amerikalı günde yaklaşık 88 gram (22 çay kaşığı) şeker tüketiyor. Örneğin, standart bir kutu soda yaklaşık 10 çay kaşığı şeker içerir ve bu hiçbir besin değeri sağlamaz.
Şekerle tatlandırılmış içeceklerin düzenli tüketimi kilo artışına neden olur. Günde bir kutu soda içmek, üç yıl içinde yaklaşık 15 kilo fazlalığa yol açabilir. Fazla kilo, diyabet ve bazı kanser türleri gibi hastalıklara zemin hazırlar.
Günlük kalorilerinin dörtte birini ilave şekerden alan kişilerde kalp hastalığı riski iki katına çıkar. Fazla şeker kan basıncını yükseltir ve kan dolaşımına daha fazla yağ salınmasına neden olabilir. Bu durum kalp krizi ve felç riskini artırır.
Şekerli içecekler tip 2 diyabet gelişimini tetikleyebilir. Kan şekerinin yüksek kalması, insülin hormonunun üretimini ve işlevini olumsuz etkiler. Fazla kilolu kişilerde 10-15 kilo vermek kan şekeri kontrolüne yardımcı olabilir.
Yüksek tansiyon genellikle tuzdan kaynaklansa da, şekerin de kan basıncını artırdığına dair araştırmalar vardır. Şeker, insülin seviyelerini yükselterek damar sertliğine ve böbreklerin su tutmasına yol açabilir.
Şekerli diyetler kötü kolesterolü (LDL) artırırken iyi kolesterolü (HDL) düşürür. Ayrıca trigliserit seviyelerini yükseltir ve kalp hastalıkları riskini artırır.
Fruktoz içeren şekerler karaciğerde yağ birikimine neden olabilir. Bu durum alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına yol açar. Erken diyet değişiklikleri ile durum geri çevrilebilir, ancak ilerleyen aşamalarda karaciğer hasarı kalıcı olabilir.
Şeker, ağızdaki bakterilerin asit üretmesini sağlayarak diş minesini aşındırır. Özellikle şekerli içecekler, kuru meyveler ve şekerlemeler diş çürümesine neden olur. Ekşi şekerler ise daha da zararlıdır.
Aşırı şeker tüketimi kan şekeri dalgalanmalarına yol açar, bu da gün içinde enerji düşüşleri ve gece uyku problemlerine neden olabilir. Gece geç saatlerde tüketilen tatlılar uykunun derinleşmesini engeller.
