Vegan diyetler tehlikeli mi?

Vegan diyetler tehlikeli mi?

Vegan diyetler tehlikeli mi?
Haberi Sesli Oku
Diyet 22.04.2025 16:44:37 0
Et ve yumurta gibi hayvansal kaynaklı proteinlerde yüksek oranda bulunan bu iki temel amino asit, kasların inşası, onarımı ve yağın enerjiye dönüştürülmesi gibi birçok bedensel işlevde kritik rol oynuyor. Daha da dikkat çekici olan ise, çalışmaya katılan veganların dörtte üçünün önerilen bitkisel protein alım seviyesini karşılamasına rağmen, bu önemli besin maddelerinden yetersiz düzeyde faydalanabilmeleri.


Araştırmanın baş yazarı Patricia Soh, vegan diyetlerin tamamen bitki temelli olmasının, bazı hayati besinlerin yetersiz alınmasına neden olabileceğini vurguladı. Soh, “Bu temel amino asitlerin uzun vadeli eksikliği, özellikle kas kütlesinin korunması gibi vücut fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Bu durum, yaşlı bireyler gibi savunmasız gruplarda daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir,” ifadelerini kullandı.



BİTKİSEL PROTEİNLER YETERLİ GELMEYEBİLİR

Fasulye, bezelye, kuruyemiş ve tohumlar gibi bitkisel gıdalar lizin ve lösin içerse de, bu oranlar hayvansal ürünlere kıyasla oldukça düşük. Ayrıca bu amino asitlerin vücut tarafından emilimi de sınırlı. Uzmanlar, veganların bu besin öğelerini yeterli düzeyde tüketmiş gibi görünse de, gerçekte bu amino asitlerin büyük bir kısmının sindirilemeden vücuttan atıldığını belirtiyor.




PLOS One dergisinde yayımlanan araştırma, 193 uzun süreli veganın dört gün boyunca tuttuğu beslenme günlüklerini analiz etti. Elde edilen verilere göre, erkeklerin %80’i ve kadınların %73’ü yeterli protein tüketiyor gibi görünse de, sindirim sistemi faktörleri göz önünde bulundurulduğunda yeterli lizin ve lösin alımı oranı yarıya düştü.




Araştırmacılar, tüketilen her gram protein için ortalama 59 mg lösin ve 45 mg lizin alınması gerektiğini belirtiyor. Ancak mevcut veriler, birçok veganın bu hedeflerin oldukça altında kaldığını gösteriyor.

Profesör Tom Sanders, çalışmanın değerli olduğunu ancak bazı sınırlamaları bulunduğunu belirtti. Sanders, araştırmaya omnivor (hem bitkisel hem hayvansal beslenen) bir kontrol grubunun dahil edilmemesini eleştirirken, ayrıca bağırsak mikrobiyotasının lizin üretimindeki rolünün de göz ardı edildiğini vurguladı.




Vegan beslenmenin, yalnızca amino asit değil; B12 vitamini, D vitamini, demir ve iyot gibi diğer hayati besin maddeleri açısından da eksiklik riski taşıdığı uzun süredir biliniyor. Bu eksiklikler; yorgunluk, bağışıklık sistemi zayıflığı, ruh hali bozuklukları ve kemik sağlığı sorunları gibi pek çok probleme neden olabiliyor.

Beslenme uzmanları, bitki bazlı beslenen bireylerin dengeli bir diyet uygulamaları ve gerektiğinde takviye ürünler kullanmaları gerektiği konusunda hemfikir.




2024 yılı itibarıyla Birleşik Krallık’ta yaklaşık 2,5 milyon kişinin vegan olduğu tahmin ediliyor. Bu da ülke nüfusunun %3,6’sına denk geliyor.



Yorum