MULTÄ°PL MÄ°YELOMA NEDÄ°R?
Multipl miyeloma, plazma hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu gelişen bir kanser türüdür. Plazma hücreleri, bağışıklık sisteminin bir parçası olan ve vücudu enfeksiyonlardan koruyan beyaz kan hücreleridir. Bu hücreler, büyük kemiklerin içindeki ilik bölgesinde bulunur ve anormal hale geldiklerinde miyelom hücreleri olarak bilinirler. Bu hücreler tek bir tümör oluşturduğunda soliter plazmasitoma, birden fazla tümör oluşturduğunda ise multipl miyeloma olarak adlandırılır.
MULTÄ°PL MÄ°YELOMA NEDEN OLUR?
Multipl miyelomanın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, bazı faktörler riski artırabilir. Yaş, hastalığın yaygınlığında önemli bir rol oynar; çoğu hasta 65 yaşın üzerindedir. Ayrıca, Afrikalı Amerikalılarda ve erkeklerde daha yaygındır. Aile öyküsü de risk faktörleri arasında yer alır.
MULTİPL MİYELOMA ÖNLENEBİLİR Mİ?
Maalesef, multipl miyelomun önlenmesi mümkün değildir. Bu hastalık yaşam tarzı seçimlerinden kaynaklanmaz ve erken teşhis için tarama testleri mevcut değildir. Erken belirtiler genellikle fark edilmez. Bilim insanları bu hastalığın nedenlerini ve tedavi yöntemlerini sürekli olarak araştırmaktadır.
BELİRTİLER: DÜŞÜK KAN SAYISI
Multipl miyeloma, kemik iliğinde bulunan diğer hücreleri sıkıştırarak anemi (düşük kırmızı kan hücreleri), trombositopeni (düşük trombosit sayısı) ve lökopeni (düşük beyaz kan hücreleri) gibi sorunlara yol açabilir. Bu durumlar yorgunluk, morarma, kanama ve enfeksiyon riskinin artmasına neden olabilir.
BELÄ°RTÄ°LER: KEMÄ°K KIRIKLARI
Miyelom hücreleri, kemiklerin zayıflamasına ve kırılmasına neden olabilir. Bu hücreler, kemiğin sürekli olarak eritilmesine neden olan osteoklast adı verilen hücrelerin faaliyetini hızlandırır, yeni kemik üretimini ise engeller. Sonuç olarak, kemikler zayıflar ve kolayca kırılabilir.
BELÄ°RTÄ°LER: ENFEKSÄ°YONLAR
Plazma hücreleri, enfeksiyonlara karşı antikor üretir. Ancak, multipl miyelomda anormal plazma hücreleri, enfeksiyonlarla savaşacak etkili antikorlar üretmez. Bu durum, enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelmenize neden olabilir.
DÄ°KKAT EDÄ°LMESÄ° GEREKENLER
Multipl miyeloma, kafa karışıklığı, baş dönmesi, bacaklarda uyuşma, kas güçsüzlüğü, böbrek sorunları ve yüksek kalsiyum seviyeleri gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu belirtiler, hastalığın ciddiyetini ve etkilerini gösterebilir.
MULTÄ°PL MÄ°YELOMA NASIL TEÅžHÄ°S EDÄ°LÄ°R?
Teşhis, kan testleri, immünofiksasyon, SPEP ve UPEP serum testleri ile yapılır. Monoklonal antikor varlığı tespit edildikten sonra kemik iliği biyopsisi gerçekleştirilir. Doktor, kemiğinizden küçük bir örnek alarak mikroskop altında inceleme yapar.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Tedaviye başlamadan önce bazı hastalar, semptomlar ortaya çıkana kadar bekleyebilir. Tedavi seçenekleri arasında kemoterapi, kortikosteroidler, bağışıklık sistemini düzenleyici maddeler, proteazom inhibitörleri ve monoklonal antikorlar bulunur. Ayrıca, 65 yaş altı hastalar veya genel sağlık durumu iyi olan yaşlı hastalar için kök hücre nakli önerilebilir.
DİĞER TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Anemi ve aşırı yorgunluk için ilaçlar ve kan transfüzyonları kullanılabilir. IVIG tedavisi, enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Ayrıca, kemik kırığı riskini azaltmak için bifosfonat adı verilen ilaçlar da kullanılabilir.
DOKTORUNUZA SORULMASI GEREKEN SORULAR
- Sağlıklı kalmak için ne yapmalıyım?
- Acımı hafifletmenin yolları var mı?
- Hastalığım hangi aşamada ve bu benim için ne anlama geliyor?
- Tedavimin yan etkileri var mı?
- İkinci bir görüş almalı mıyım?
- Klinik araştırmalara katılmalı mıyım?
Bu bilgiler, multipl miyeloma hakkında kapsamlı bir anlayış sağlar ve hastalığın yönetiminde yardımcı olabilir. Her zaman doktorunuzla iletişimde kalmalı ve tedavi planınızı onun önerileri doğrultusunda oluşturmalısınız.
YORUMLAR