Kadınların İş Hayatında Hakları ve Hukuki Güvenceler

Kadınların iş hayatında karşılaştığı en önemli sorunlardan biri, hâlâ eşitlik mücadelesinin tam anlamıyla hayata geçirilememiş olmasıdır. Oysa hukukumuz, Anayasa’dan başlayarak, İş Kanunu ve ilgili özel düzenlemelerle kadın çalışanların ayrımcılığa uğramadan, güvenli ve eşit şartlarda çalışmasını güvence altına almaktadır. Gelin, kadınların işyerinde sahip olduğu temel hakları birlikte hatırlayalım:

1. Ayrımcılık ve Mobbing Yasağı

Hiç kimse işe alımda, görev dağılımında ya da terfide “kadın” olduğu için geri plana itilemez. İş Kanunu cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasaklar. İşyerinde sistematik baskı, dışlama ya da yıldırma yani mobbing ise çalışan için manevi tazminat talep etme hakkı doğurur. Bu nedenle böyle bir durum yaşayan kadın çalışanların, yaşananları yazılı belge ve tanıklarla kayıt altına alması büyük önem taşır.

2. Eşit İşe Eşit Ücret Hakkı

Aynı değerde işi yapan kadın ve erkek arasında ücret farkı yaratılması yasaktır. Eğer bir kadın çalışan, erkek meslektaşıyla aynı işi yapmasına rağmen daha düşük maaş aldığını fark ederse, öncelikle işverene yazılı başvuru yapabilir. Sorun çözülmezse iş mahkemesinde ücret farkını talep edebilir.

3. Doğum ve Süt İzni Hakkı

Kadın çalışanların doğum öncesi 8, doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli izni vardır. Çoğul gebelikte bu süreye 2 hafta daha eklenir. Ayrıca doğumdan sonra 6 aya kadar ücretsiz izin hakkı da bulunur. İşe dönüşte ise kadın çalışan, günde 1,5 saat süt izni kullanabilir. Bu süre, işçinin tercihine göre bölünerek ya da topluca kullanılabilir.

4. İşten Çıkarma ve Yasal Güvenceler

Hamilelik, doğum ya da süt izni gerekçe gösterilerek işten çıkarma yapılamaz. Böyle bir fesih geçersiz sayılır. Kadın çalışan işe iade davası açabilir ve işverenin tazminat ödemesi gündeme gelir. Burada önemli olan, çalışanın fesih bildirimi alır almaz süreci zamanında (30 gün içinde) iş mahkemesine taşımasıdır.

Özetle, kadınların iş hayatında daha güçlü olabilmesinin ilk adımı, sahip oldukları hakları bilmeleridir. Eğer işyerinizde ayrımcılığa uğradığınızı, ücret eşitsizliği yaşadığınızı ya da doğum haklarınızın tanınmadığını düşünüyorsanız, bunu görmezden gelmeyin. Öncelikle işverene yazılı başvuru yapıp sonuç alamazsanız İş Mahkemesinde dava yoluna başvurabilirsiniz.