Menenjit bulaşıcı mı? Bebeklerde menenjit aşısı ne zaman ve kaç doz uygulanır?

Menenjit, bebek ve küçük çocukların sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Beyin zarlarında meydana gelen iltihaplanma, önemli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu tehlikeli hastalıktan korunmanın en güvenilir yolu ise aşı uygulamasıdır.

Menenjit, beyin ve omuriliği saran zarların (meninkslerin) iltihaplanmasıdır. Bu ciddi durum, bakteriler, virüsler, mantarlar veya parazitler gibi çeşitli mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkabilir. Nadiren, enfeksiyon dışı bazı durumlar (ilaç reaksiyonları, bazı kanser türleri gibi) da menenjite yol açabilir.

MENENJİT BULAŞICI MIDIR?

Menenjitin bulaşıcılığı, etken mikroorganizmaya göre değişiklik gösterir. Menenjitin türünü belirlemek, uygun tedavi yönteminin seçilmesi açısından da kritik öneme sahiptir. Bakteriyel menenjit genellikle acil antibiyotik tedavisi gerektirirken, viral menenjit destekleyici tedavi ile iyileşebilir. Fungal ve parazitik menenjitlerde ise antifungal veya antiparaziter ilaçlar kullanılır.

BAKTERİYEL MENENJİT
Özellikle Neisseria meningitidis (meningokok) ve Streptococcus pneumoniae (pnömokok) gibi bakterilerin neden olduğu menenjit türleri bulaşıcıdır. Bu bakteriler, öksürme, hapşırma, yakın temas veya ortak kullanılan eşyalar aracılığıyla kişiden kişiye yayılabilir. Bakteriyel menenjit, hızlı ilerleyebilen ve ciddi sonuçlara yol açabilen bir durumdur, bu nedenle erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır.

VİRAL MENENJİT
Viral menenjit genellikle bakteriyel menenjite göre daha hafif seyreder ve çoğu zaman kendiliğinden iyileşir. Enterovirüsler, herpes virüsleri ve kabakulak virüsü gibi çeşitli virüsler viral menenjite neden olabilir. Bulaşma yolları, etkilenen virüse göre değişmekle birlikte genellikle solunum yolu veya fekal-oral yolla olur.

FUNGAL VE PARAZİTER MENENJİT
Bu tür menenjitler genellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde görülür ve doğrudan kişiden kişiye bulaşma olasılığı düşüktür. Genellikle çevresel kaynaklardan (örneğin, kontamine toprak veya su) bulaşırlar.

BEBEKLERDE MENENJİT AŞISI

Bebekler, menenjite karşı özellikle savunmasızdır. Bu nedenle, aşılar bebekleri menenjitin bazı yaygın ve ciddi türlerine karşı korumada kritik bir rol oynar. Türkiye’de bebeklik döneminde uygulanan başlıca menenjit aşıları şunlardır:

Hib (Hemofilus influenza tip b) Aşısı: Haemophilus influenzae tip b bakterisi, özellikle küçük çocuklarda ciddi menenjit ve diğer invaziv enfeksiyonlara neden olabilir. Hib aşısı, bebeklik döneminde rutin olarak uygulanır.

• Uygulama Takvimi: Genellikle 2., 4. ve 6. aylarda olmak üzere 3 doz primer aşı yapılır. 12-18. aylar arasında bir rapel (pekiştirme) dozu uygulanır.

Pnömokok Aşısı (Konjuge Pnömokok Aşısı – KPA): Streptococcus pneumoniae bakterisi, menenjitin yanı sıra zatürre, orta kulak iltihabı ve kan dolaşımı enfeksiyonlarına da neden olabilir. Konjuge pnömokok aşısı, bebekleri bu ciddi enfeksiyonlara karşı korur.

• Uygulama Takvimi: Genellikle 2., 4. ve 6. aylarda olmak üzere 3 doz primer aşı yapılır. 12-15. aylar arasında bir rapel (pekiştirme) dozu uygulanır.

Meningokok Aşısı: Neisseria meningitidis bakterisinin neden olduğu meningokok menenjiti, hızlı ilerleyen ve ölümcül olabilen bir enfeksiyondur. Meningokok aşısının farklı tipleri bulunmaktadır ve uygulama takvimi ülkelere ve risk faktörlerine göre değişiklik gösterebilir. Türkiye’de rutin bebeklik aşı takviminde meningokok aşısı yer almamaktadır.

• Ancak, bazı özel durumlarda (örneğin, salgınlar, riskli bölgelere seyahat, bağışıklık sistemi sorunları) doktor önerisiyle uygulanabilir. Farklı meningokok serotiplerine (A, C, W, Y, B) karşı geliştirilmiş aşılar mevcuttur ve doktor, bebeğin durumuna ve risk faktörlerine göre uygun aşıyı ve uygulama şemasını belirleyecektir.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

• Bebeklerde menenjit belirtileri (ateş, huzursuzluk, kusma, beslenme güçlüğü, uyku hali, boyun sertliği, ciltte döküntüler, bıngıldakta şişlik) görüldüğünde derhal bir doktora başvurmak hayati önem taşır.
• Aşılar, menenjite karşı en etkili korunma yöntemlerinden biridir. Bebeklerin ve çocukların aşı takvimine uygun olarak aşılanması, hem bireysel sağlığı hem de toplum sağlığını korumak açısından büyük önem taşır.
• Meningokok aşısının Türkiye’deki uygulama takvimi ve endikasyonları konusunda güncel ve detaylı bilgi almak için bir çocuk doktoruna danışmak en doğru yaklaşımdır.

Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktor tavsiyesi yerine geçmez. Bebeğinizin sağlığı ile ilgili her türlü sorunuz için mutlaka bir uzmana danışınız.