Botulinum toksini, yaygın bilinen adıyla Botox, estetik amaçların yanı sıra nörolojik hastalıkların tedavisinde de uzun süredir kullanılıyor. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Nöroloji Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Halide Rengin Bilgen Akdeniz, migren, serebral palsi, distoni ve istemsiz kas kasılmaları gibi nörolojik bozukluklarda Botox’un kullanım alanlarını genişlettiğini belirtiyor.
Botox’un Etki Mekanizması
Botulinum toksini, Clostridium botulinum bakterisinin ürettiği bir nörotoksin proteini. Bu toksin, kas-sinir bileşkesinde, sinir ucundan asetilkolin salınımını önleyerek sinir kas iletimini geçici olarak engelliyor. Böylece, kasın kasılmasını durdurarak uygulandığı bölgedeki kası güçsüzleştiriyor.
Nörolojik Bozukluklarda Kullanım Alanları
Dr. Akdeniz, Botox’un ilk olarak 1980’de tedavi amaçlı kullanılmaya başlandığını ve 1989’da blefarospazm ve hemifasial spazm gibi nörolojik durumlar için FDA onayı aldığını belirtiyor. Botox, günümüzde spastisite, distoni, hemifasial spazm ve bruksizm gibi durumlarda kullanılıyor.
Spastisite: Kasların istemsiz şekilde kasılması, gergin ve sert olması durumudur. Beyin ve omurilik hasarı nedeniyle ortaya çıkar ve inme, multipl skleroz, travma gibi pek çok tabloda görülebilir.
Distoni: Kontrolsüz, tekrarlayıcı kas kasılmalarıdır. İzole şekilde veya nörolojik hastalıkların bir parçası olarak ortaya çıkabilir. Örneğin, göz kapaklarında blefarospazm, boyunda servikal distoni gibi çeşitli türleri vardır.
Hemifasial Spazm ve Bruksizm: Yüzün bir tarafındaki kaslarda istemsiz kasılmalar (hemifasial spazm) ve istemsiz diş sıkma (bruksizm) durumlarında da Botox kullanılır.
Migren Tedavisinde Botox
Migren baş ağrısı tedavisinde Botox’un etkinliği kanıtlanmıştır. Dr. Akdeniz, migren tedavisinde Botox’un ağızdan alınan ilaçlar veya enjeksiyon şeklinde uygulanan tedavi yöntemlerinden biri olduğunu belirtiyor. Hangi tedavi yönteminin kullanılacağı, hastanın baş ağrısı özelliklerine göre nöroloji doktoru tarafından belirlenir.
Botox Uygulaması ve Etki Süresi
Dr. Akdeniz, Botox uygulamasının kas içi enjeksiyon yöntemiyle yapıldığını ve küçük kaslarda daha ince uçlu iğneler kullanıldığını anlatıyor. Elektromiyografi eşliğinde kas kasılmaları gözlenerek enjeksiyon yapılabilir. Genellikle aynı kas için birden fazla noktada enjeksiyon gerekeceği için küçük bir enjeksiyon izi dışında problem olmaz ve hasta aynı gün günlük hayatına dönebilir. Botox’un etkisi ortalama 3-6 ay sürer ve 3 aydan daha sık enjeksiyon tekrarı yapılmaz.
YORUMLAR