DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), sadece çocukluk dönemine özgü bir durum değildir. DEHB tanısı almış çocukların %30 ila %70’i semptomları yetişkinlikte de yaşamaya devam eder. Hatta bazı kişiler çocukken fark edilmeyen DEHB belirtilerini, iş veya ilişkilerde sorunlar yaşamaya başladıktan sonra keşfeder. Dikkat dağınıklığı, zaman yönetimi sorunları, ani öfke patlamaları ve odaklanma zorlukları gibi semptomlarla başa çıkan birçok yetişkin, bu durumun adını koymakta zorlanır. Peki DEHB yetişkinlerde nasıl anlaşılır ve yönetilir? İşte detaylar:
Yetişkinlerde DEHB Belirtileri
Sürekli Geç Kalmak
Zaman yönetimi zayıflığı, DEHB’nin en yaygın belirtilerindendir. İşe, toplantılara ya da sosyal buluşmalara geç kalmak sık görülür.
Dikkatsiz ve Riskli Araç Kullanımı
Odaklanma güçlüğü araç kullanırken tehlikeli durumlara yol açabilir. DEHB’li bireyler hız yapmaya veya kazalara karışmaya daha yatkındır.
Konsantrasyon Sorunları
Görevleri tamamlayamama, dikkat dağılması ve organizasyon eksikliği, iş ve özel yaşamı olumsuz etkileyebilir.
Dürtüsellik ve Ani Öfke
Kaba sözler, sabırsızlık, kontrolsüz davranışlar, sosyal ilişkilerde sorun yaratabilir.
Hiperfokus (Aşırı Odaklanma)
İlgi çekici görevlere fazlaca odaklanma, diğer sorumlulukların ihmal edilmesine neden olabilir.
DEHB’nin Nedenleri ve Tanısı
Beyindeki Kimyasal Dengesizlik
DEHB, dikkat ve kontrol mekanizmalarında görev alan nörotransmitterlerin dengesizliğiyle ilişkilidir.
Genetik ve Çevresel Etkiler
Aile öyküsü, gebelikte sigara veya alkol maruziyeti riski artırır.
Tanı Süreci
Geçmiş okul karneleri, çocukluk anıları ve nöropsikolojik testlerle tanı desteklenebilir. DEHB’nin çocuklukta başlamış olması tanı için önemlidir.
Yetişkin DEHB’si Nasıl Yönetilir?
İlaç Tedavisi
Uyarıcı ilaçlar odaklanmayı artırabilir. Uygun görülmezse, antidepresan veya norepinefrin geri alım inhibitörleri reçete edilebilir.
Psikolojik Danışmanlık
Bilişsel davranışçı terapi (CBT), kötü alışkanlıkları kırmak, benlik saygısını yükseltmek ve planlama becerilerini geliştirmek için faydalıdır.
İş ve İlişki Desteği
İş koçluğu, yaşam koçluğu ve çift terapisi DEHB’nin etkilediği sosyal alanlarda denge sağlayabilir.
DEHB Olan Yetişkinler İçin Yaşam Önerileri
-
Uygulamalarla Plan Yapın: Günlük görevleri ve randevuları düzenleyen dijital ajandalar hayat kurtarır.
-
Diyetinizi Gözden Geçirin: Yüksek proteinli ve kompleks karbonhidratlı gıdalar odaklanmayı destekleyebilir.
-
Egzersiz Yapın: Fiziksel aktivite, dikkat süresi ve stres yönetimi üzerinde olumlu etki sağlar.
-
Destek Alın: DEHB bir engel değil; doğru yaklaşımlarla üretken ve tatmin edici bir yaşam mümkündür.
YORUMLAR