Duygusal düzensizlik, kötü düzenlenmiş ve geleneksel olarak kabul edilen duygusal tepki aralığına girmeyen duygusal tepkileri tanımlar. Bu durum, belirgin ruh hali dalgalanmaları ve kararsız ruh hali olarak da adlandırılabilir. Duygusal düzensizlik yaşayan kişiler, öfke patlamaları, kaygı, depresyon, madde bağımlılığı, intihar düşünceleri, kendine zarar verme ve diğer kendine zarar verici davranışlar yaşayabilirler. Bu durum, zamanla yaşam kalitesini, sosyal etkileşimleri ve evde, işte veya okulda ilişkileri olumsuz etkileyebilir.
Duygusal Düzensizliğin Belirtileri
Duygusal düzensizlik belirtileri şunlardır:
- Ağır depresyon
- Endişe
- Yüksek düzeyde utanç ve öfke
- Kendi kendine zarar verme
- Aşırı madde kullanımı
- Yüksek riskli cinsel davranışlar
- Aşırı mükemmeliyetçilik
- Kişilerarası ilişkilerde çatışma
- Yeme bozukluğu
- İntihar düşünceleri veya girişimleri
Duygusal Düzensizliğin Nedenleri
Duygusal düzensizliğin gelişmesinde çeşitli faktörler rol oynayabilir:
- Erken çocukluk travması: Hayatın ilk yıllarında deneyimlenen travmatik olaylar.
- Çocuk ihmali: Bakıcıların çocuğun temel ihtiyaçlarını karşılayamaması.
- Travmatik beyin hasarı: Kafaya gelen şiddetli darbe nedeniyle beyin işlev bozukluğu.
- Kronik düşük geçersiz kılma seviyeleri: Düşünceler ve duyguların reddedilmesi, görmezden gelinmesi veya yargılanması.
Uzmanlar, duygusal düzensizlik yaşayan kişilerin belirli nörotransmitterlerin “duygusal frenler” olarak işlev görme yeteneğinde bir azalma olduğunu ve bunun uzun süreli “savaş ya da kaç” tepkisine neden olduğunu düşünüyorlar. Bu durumda, duygusal düzenlemeden sorumlu olan prefrontal korteks, artan stres zamanlarında işlevini yerine getiremez.
Duygusal Düzensizlikle İlgili Bozukluklar
- PTSD (Travma Sonrası Stres Bozukluğu): Travmatik olaylar sonrasında oluşan ruh sağlığı durumu.
- Sınırda Kişilik Bozukluğu: Duygusal düzensizlik, öz-imaj sorunları ve istikrarsız ilişkilerle karakterize edilen ruh sağlığı bozukluğu.
- Frontal Lob Bozuklukları: Beynin frontal loblarının hasar görmesi nedeniyle duygusal düzensizlik ve dürtüsellik.
- Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB): Tekrarlayan istenmeyen düşünceler ve davranışlarla karakterize edilen akıl hastalığı.
Duygusal Düzensizlik Tedavileri
Duygusal düzensizliğin tedavi seçenekleri şunlardır:
- Danışmanlık: Bilişsel-davranışçı terapi, farkındalık, kabullenme ve duygusal düzenleme stratejilerini içerir.
- Antidepresan ilaçlar: Ruh halini düzenlemeye yardımcı olan çeşitli antidepresanlar.
- Diyet ve egzersiz: Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz, ruh halini ve fiziksel sağlığı destekler.
- Duygusal düzenleme: Bir ruh sağlığı uzmanı, duygusal uyarıcılara karşı tepkilerinizi azaltmanıza yardımcı olabilir.
- Altta yatan koşullar: Ruh halini değiştiren davranışlara neden olabilecek altta yatan tıbbi durumların teşhisi ve tedavisi.
- Yeni psikolojik araçlar: Profesyonel rehberlik ile olumlu öz saygıyı teşvik eden ve duygular üzerinde kontrol sağlayan araçlar öğrenilebilir.
Tüm bu beceriler ve araçlar her yaşta öğrenilebilir ve ustalaşılabilir. Bu süreçte yetenekli bir danışmanın yardımıyla daha etkili sonuçlar elde edilebilir.
YORUMLAR